Gutxi dira Gipuzkoan Aralar bezalako tokiak eta are gutxiago Igaratza bezalako bazterrak. Aralarko zenbait historiaurreko aztarna nahiko ezagunak dira, baina Igaratzan badira altxor berezi batzuk, ez nolanahikoak gainera.

Atzo, Joxan Mujika arkeologoaren eskutik aztarna hauetako batzuk ezagutzeko aukera ederra izan genuen. Talde polit bat elkartu ginen Lizarrustiko Parketxean goizean goiz eta baso marduletatik lehenik eta zelai zabaletatik gero, Igaratzara heldu ginen eguerdirako. Han, Beaskinarteko harrespila, Aiatzioko txabolak, Igaratzako trikuharriak, menhirra eta beste hainbat aztarnen nondik norakoak azaldu zizkigun Joxanek.

Giro bikaina, kontu interesgarriak, jende jatorra eta oro har, igande zoragarria atzokoa.

Igaratzako Historiaurreko altxorrak ezagutzeko ibilaldi gidatua Jose Antonio Mujikarekin. Neolitotik erromatar garaira.

Gutxi dira Gipuzkoan Aralar bezalako tokiak eta are gutxiago Igaratza bezalako bazterrak. Paisaia hunkigarriaz gainera, bisitariak aziendaren zintzarriek onduriko doinuaz goza dezake han; hitz bitan, bakea senti daitekeen txoko urri horietakoa da Igaratza, hiri-eremutik gertu, baina, era berean, oso urruti dagoen paradisu txiki bat.

2012. urtetik aurrera, Euskal Herriko Unibertsitateko Jose Antonio Mujika irakasleak zuzenduriko ikerketa-taldeak, miaketa lanaren ondorioz Igaratzan idorotako zenbait elementutan nahiz lehendik (batez ere Barandiaranen lanari esker) ezagutzen ziren beste egitura batzuetan arkeologikoki esku hartu du, behin baino gehiagotan emaitza harrigarriak lortuz, Beaskinarte eta Aiatzio izeneko guneetan egindako aurkikuntzak lekuko.

Lehendik ezagutzen ziren altxorrak hobe ulertzen laguntzeko eta, bereziki, berriki aurkitu direnak aurkezteko, ibilaldi gidatua antolatu dugu Igaratzara irailaren 30ean (igandearekin), Jose Antonio Mujikaren gidaritzapean antolatu ere.

Aurrez izena eman beharko da eta plazak mugatuak izango dira.